Gamifikacja w biznesie: sposób na zmotywowanie i zaangażowanie pracowników

Gamifikacja w biznesie wnosi elementy gry do różnych obszarów i procesów organizacji. Umiejętne jej zastosowanie może zwiększyć motywację i zaangażowanie pracowników. Jak to zrobić i co jeszcze można dzięki niej zyskać?

• Czym jest gamifikacja?
• Gamifikacja w biznesie – jak to działa?
  • Narzędzia gamifikacji
• Przykłady wykorzystania gamifikacji w biznesie
• Korzyści z wdrożenia grywalizacji w biznesie

Czym jest gamifikacja?

„Gamifikacja w biznesie sprawia, że przyziemne, codzienne procesy ​​stają się zabawą (…)” – tak o gamifikacji pisze Neil Patel, jeden z najskuteczniejszych przedsiębiorców ostatnich lat. W gamifikacji inaczej zwanej grywalizacją, działają te same mechanizmy psychologiczne, które przyciągają ludzi do gier komputerowych czy planszowych. Mamy tu:

Ale także uczestniczenia w czymś znaczącym, co pozwala zbudować z kolegami i koleżankami z pracy relacje na innym niż zawodowy poziomie. To wszystko sprawia, że gamifikacja w biznesie jest uznawana za niezwykle skuteczne narzędzie wspierające zaangażowanie i motywację pracowników.

Gamifikacja w biznesie – jak to działa?

Prof. Kevin Werbach, prawnik i etyk biznesu z University of Pennsylvania, w artykule zacytowanym przez World Economic Forum, przestrzega przed wykorzystywaniem gamifikacji w biznesie tylko jako źródła nagród (np. zbierania punktów). Werbach zauważa, że takie podejście działa, ale tylko przez chwilę. Po pierwsze dlatego, że pula nagród (punktów, trofeów etc.) nie może powiększać się bez końca. Po drugie, gamifikacja w biznesie oparta tylko na nagrodach może być przez pracowników utożsamiana z manipulacją i próbami wzbudzania niezdrowej rywalizacji. Powstaje więc pytanie, jaki system gamifikacji będzie najbardziej skuteczny i jakie korzyści przyniesie organizacji.

Narzędzia gamifikacji

Prof. Werbach uważa, że najskuteczniejsze są narzędzia gamifikacji, które wykorzystują techniki wypracowane latami przez projektantów gier. Sprawiają one, że rozgrywka jest wciągająca na każdym etapie. Łączą one w sobie różnorodne, stopniowane wyzwania z udzielaniem wartościowych informacji zwrotnych. Jeśli planujesz wdrożenie gamifikacji w Twojej organizacji, warto upewnić się, że zapewnisz pracownikom wyjątkowe doświadczenia. Jak to zrobić?

Cel

Grywalizacja w biznesie nie polega na dodaniu do aplikacji lub platformy, z której korzystają pracownicy, elementów gry. W środowisku pracy gamifikacja musi mieć określony cel, znany użytkownikom. Musi on być zrozumiały, przejrzysty, ambitny, realny, a przede wszystkim potrzebny. Oznacza to, że zaangażowanie w gamifikację przyniesie pracownikowi konkretne korzyści, przydatne w codziennej pracy lub życiu.

Poziomy trudności

W grywalizacji biznesowej, tak jak w grach czysto rozrywkowych, osiągnięcie celu powinno być stopniowane. W gamifikacji mamy więc różne poziomy mistrzostwa. Np. w przypadku onboardingu może to oznaczać wchodzenie na kolejne poziomy wtajemniczenia w kulturę organizacyjną firmy. W szkoleniach – realizację kolejnych kursów i stopniowe zdobywanie wiedzy w wybranym obszarze, zgodnie z ustalonym planem rozwoju. W sprzedaży – osiąganie wyznaczonych progów sprzedażowych.

Po przejściu każdego poziomu trudności lub wykonaniu konkretnych zadań, pracownik otrzymuje nagrodę w dowolnej postaci. W zależności od wewnętrznego systemu mogą to być punkty czy odznaki (lub inne trofea), wymieniane później na nagrody rzeczowe. Gamifikacja w biznesie powinna zakładać, że punkty lub odznaczenia nie będą celem samym w sobie ani jedynym elementem grywalizacji. W Dolineo użytkownicy za realizację poszczególnych materiałów otrzymują określoną liczbę punktów.

Tabele liderów to nic innego jak rankingi i zestawienia, pokazujące graczy, którzy osiągnęli najlepsze wyniki. Badania potwierdziły, że porównywanie ze sobą wyników może motywować uczestników do podejmowania trudniejszych wyzwań, aby dorównać innym. Dlaczego? Bo porównywanie się jest wpisane w ludzką naturę, wzbudza w nas chęć rywalizacji, a ta wywołuje emocje.

Systemy gamifikacji muszą uwzględniać udzielanie szybkiego i wartościowego feedbacku na temat poczynionych postępów. Udział w quizach, testach wiedzy czy konkursach sprawdza aktualną wiedzę i umiejętności pracownika, a także stopień osiągnięcia celu. W zależności od rodzaju gamifikacji i wdrożonych narzędzi, pracownicy mogą mieć stały podgląd w swoje wyniki w postaci pasków progresu lub innego wizualnego rozwiązania.

Najlepsze gry urzekają swoją historią i jej tłem: stworzonym uniwersum (dlaczego nie miałoby być nim miejsce pracy?), bohaterami, przedstawionym światem, akcją, wyzwaniem, jakie stoi przed bohaterami i przygodami, jakich doświadczają. Stworzenie podróży bohatera wydaje się trudnym zadaniem w rzeczywistości biznesowej, ale tak nie jest. Storytelling w biznesie opiera się bowiem na tych samych zasadach i archetypach, co w każdym innym rodzaju opowieści. Warto poświecić czas na stworzenie takiej fabuły (historii), bo to ona będzie budowała zaangażowanie i motywowała pracowników do udziału w wyzwaniach.

Gamifikacja w biznesie to także humor, mrugnięcia okiem do uczestników i nawiązania do realnych sytuacji z życia firmy lub konkurencji. Wszystko, co może rozbawić i zaskoczyć. Dzięki tzw. easter eggs (ukryte niespodzianki) o grach się rozmawia i komentuje je. Ale uwaga! Nie mogą być one oczywiste ani łatwe do znalezienia. Powinny być dostępne tylko dla osób, które weszły na konkretny poziom zaawansowania.

Wyzwania czasowe

Presja czasu mobilizuje do podejmowania wyzwań i realizacji założonych celów. Nawet jeśli osiągnięcie celu założonego w gamifikacji jest ważne dla pracownika, może przegrać z bieżącymi zadaniami. Jeśli jednak ramy czasowe są od początku znane i nieprzekraczalne, zadanie zostanie wykonane z większym prawdopodobieństwem.

Poczucie kontroli i autonomii

Jednym z ważniejszych elementów budowania motywacji i zaangażowania pracownika jest poczucie autonomii. W przypadku gamifikacji w biznesie chodzi tu o poczucie kontroli i możliwość podejmowania decyzji o sobie – poprzez grę pracownik wpływa na swoją pracę, ustala własne cele i ścieżki rozwoju.

Zadania w realu

Przeniesienie gamifikacji poza świat wirtualny, np. pod postacią zadań do wykonania z wykorzystaniem pozyskanej wiedzy, daje jeszcze większe poczucie celu i przydatności podejmowanych wyzwań. Mogą one przybrać formę mniej formalną, która pozwoli pracownikom nawiązać bliższe relacje.

Przykłady wykorzystania gamifikacji w biznesie

Grywalizacja może być wykorzystana w każdej branży, w prawie każdym obszarze biznesowym. Statystki wskazują, że gamifikacja ciągle zyskuje na znaczeniu. Globalny rynek gamifikacji jest wyceniany na 18,05 miliarda dolarów i ma wzrosnąć do 22,45 miliarda dolarów w 2024. Firmy z powodzeniem wdrażają elementy lub całe systemy grywalizacji w następujących obszarach biznesowych:

Gamifikacja w biznesie jest wykorzystywana do zarządzania czasem i wydajnością pracowników, a także w realizowanych programach wellbeingowych (np. programach profilaktyki zdrowia psychicznego).

Korzyści z wdrożenia grywalizacji w biznesie

Wdrożenie gamifikacji w biznesie może przynieść organizacjom szereg korzyści. Najbardziej skuteczne strategie wpływają na wzrost zaangażowania. W jednym z badań 90% pracowników stwierdziło, że system gamifikacji wpłynął pozytywnie na ich produktywność, skupienie i zaangażowanie w codzienne obowiązki. Ponadto pracownicy potwierdzali, że elementy gry zwiększały ich zaangażowanie w naukę i wewnętrzne procesy szkoleniowe. Według innych badań aż 72% badanych pracowników uznało, że gamifikacja motywuje ich do zwiększonego wysiłku i cięższej pracy.

Przemyślana i dobrze zrealizowana gamifikacja w biznesie pozwala zacieśnić więzi i relacje między pracownikami, co poprawia atmosferę i buduje niepowtarzalną kulturę organizacyjną. Wpływa to na współpracę, wymianę wiedzy i wzajemne wsparcie. Gamifikacja zachęca do zdrowej rywalizacji, wspólnego świętowania zwycięstw, zaangażowania w dyskusję online i offline. Gry pomagają pracownikom pokazać się z innej strony – zmienić przypisane im role i zaskoczyć współpracowników nowymi, nieznanymi im dotąd umiejętnościami.

Dla liderów i przełożonych wdrożenie gamifikacji w biznesie może stanowić dodatkowe narzędzie uznania i docenienia pracowników. Wszystko to sprawia, że mechanizmy gamifikacji mogą zwiększyć produktywność pracowników, a tym samym wpłynąć na lepszy wynik finansowy organizacji.  

Gamifikacja, czyli wykorzystanie elementów gier do motywowania i angażowania pracowników, staje się ważnym narzędziem w dzisiejszym środowisku biznesowym. Dostarczając pracownikom interaktywnych i angażujących doświadczeń, zwiększa ich motywację do wykonywania zadań. Poprzez elementy rywalizacji i nagród, stymuluje uczestników do lepszej wydajności i zaangażowania. Gamifikacja w biznesie pomaga kształtować pozytywną kulturę organizacyjną, promującą współpracę, innowacyjność i rozwój.