Być może ocena okresowa pracownika kojarzy Ci się z nadmiarem niepotrzebnej pracy, stresem i kłopotliwymi relacjami z podległymi Ci pracownikami. Dlaczego więc ocenianie jakości wykonywanej pracy jest coraz bardziej popularne? Działy HR z zegarkiem w ręku pilnują terminowości przekazywania ocen na temat wybranych pracowników.
Czy zgodzisz się z tym, że nagradzanie pracowników, którzy swoją pracą przewyższają wszelkie obowiązujące standardy jest bardzo ważne? Docenianie wkładu pracowników i wartości, którą wnoszą do zespołu, działu i firmy motywuje do dalszego rozwoju oraz utrzymania pożądanej postawy.
Pamiętaj jednak, że nie wystarczy obrzucić komplementami pierwszego lepszego, wyróżniającego się pracownika. Potrzebujesz ustalonego schematu, który pozwoli na systematyczną, zorganizowaną i obiektywną ewaluację, która z kolei wpłynie na to, w jaki sposób Twoi pracownicy będą postrzegać swoje obowiązki i wykonywać swoją pracę.
Okresowa ocena pracownicza – pomocne narzędzie
Nie ma chyba osób, którym zależy na tym, aby pracować źle. W głębi duszy, każdy z nas chce wykonywać swoją pracę dobrze, uczyć się od najlepszych i doskonalić w tych obszarach, w których mamy braki. Ocena okresowa specyfikuje niedociągnięcia, które Twój pracownik może poprawić z Twoim wsparciem. Na pewno pracownicy chcą pracować dobrze i potrzebują docenienia za swoją pracę.
Czym jest ocena okresowa pracownika?
Od identyfikacji potrzeb szkoleniowych pracowników, po dostrzeganie wschodzących gwiazd firmy – oceny pracowników mają wiele ważnych zastosowań. Najczęściej wykorzystujemy je do zweryfikowania kompetencji pracownika oraz realizowanych przez niego celów.
Ocena okresowa jest narzędziem, które zapewnia mierzalność efektywności pracy, a to buduje system nagradzania za osiągane wyniki. Wypróbuj system ocen okresowych Dolineo, który wspiera firmy w szybkim i intuicyjnym przeprowadzeniu procesu ocen pracowniczych 180/270/360 stopni.
Jeśli uda Ci się dobrze zaplanować i wdrożyć ocenę okresową, jesteś na dobrej drodze, aby stworzyć miejsce angażujące w pracę i motywujące do produktywności i lojalności.
Planujesz przeprowadzić okresową ocenę pracowniczą ale nie wiesz jak się do tego zabrać? A może już prowadzisz taki proces, ale chcesz go zautomatyzować lub zdigitalizować?
Pobierz bezpłatny pakiet:
ebook: “Feedback i ocena pracownicza. Praktyczny przewodnik. Cz. 1”
nagranie z webinaru eksperckiego: “Ocena pracownicza i feedback Jak je skutecznie przeprowadzić?”
Co powinna zawierać ocena pracownika?
Poniżej znajdziesz kilka aspektów, które możesz zawrzeć w ocenie okresowej podległego Ci pracownika:
- Umiejętności interpersonalne:
Jak odnajduje się w zespole oraz czy przyczynia się do pozytywnej atmosfery w środowisku pracy? Czy potrafi “wejść” w zespół i stać się jego częścią, czy też jest indywidualistą lubiącym pracować samodzielnie?
- Umiejętność przystosowania się do zmieniających się warunków/zadań/oczekiwań:
Czy potrafi wykonywać zróżnicowane zadania i jak radzi sobie ze zmianami? Czy elastycznie dopasowuje się do wymagań, czy nie lubi zmian i wybijają go one z rytmu?
- Umiejętności organizacyjne:
Jak organizuje swoją pracę, odnajduje się w planowaniu i zarządzaniu własnym czasem pracy? Czy potrafi priorytetyzować swoje zadania i pracować samodzielnie?
- Cechy osobowościowe:
Czy umie działać w stresujących sytuacjach i unika konfliktów?
- Oddanie i zaangażowanie w pracę:
Czy jest lojalny i jak traktuje swoją pracę? Czy ma zaufanie wśród swoich współpracowników?
- Pomysłowość:
Czy dzieli się nowymi pomysłami i jak odnajduje się w sytuacjach skomplikowanych? Jak sobie radzi z trudnymi zadaniami wymagającymi znalezienia nietuzinkowych sposobów na rozwiązanie?
- Rozwój osobisty:
Czy chce się rozwijać i samodzielnie ustala swoje cele? Jest gotowy na szkolenia i otwarty na nowości?
Korzyści wynikające ze stosowania ocen pracowniczych
Dobrze przeprowadzona ocena pozwala rozwijać się nie tylko pracownikom, ale całej organizacji. Jeśli nie prowadzimy ocen okresowych, nie dajemy pracownikom informacji o obszarach wymagających poprawy, które mają istotny wpływ na efektywność ich pracy.
Korzyści, dla których jeszcze prowadzenie ocen okresowych pracowników jest ważne, przedstawiamy poniżej:
1. Motywacyjne – dzięki okresowym ocenom firma ma podstawę do uznania i docenienia pracowników osiągających dobre wyniki oraz nagradzania ich poprzez, np. podwyżki wynagrodzeń, premie lub awanse. Dodatkowo, jest to sposób na zachęcenie i zmotywowanie tych pracowników, którzy do tej pory nie wykazali się dobrymi wynikami, aby poprawić się i w przyszłości samym otrzymać nagrodę.
2. Potrzeby szkoleniowe – okresowe ocenianie pracowników pomaga zidentyfikować słabe i mocne strony każdego pracownika oraz podjąć działania naprawcze. Dzięki poznaniu tych wartości, możliwe jest zaprojektowanie odpowiedniego programu szkoleniowego i rozwojowego. W ten sposób firma może wpłynąć na wydajność swoich pracowników, co ma przełożenie na efektywność całego przedsiębiorstwa.
3. Wyraźne cele dla każdego stanowiska – cele te są niejako przewodnikiem dla pracowników dając im jasną informację dotyczącą tego, co muszą osiągnąć. Następnie oceniamy, czy pracownik osiągnął założony cel, czy nie. Wyznaczanie celów i ocena wydajności to dwa sposoby na zapewnienie, że pracownicy pozostaną zmotywowani.
4. Analiza porównawcza – praktyki branżowe nie zawsze muszą być traktowane jako najwłaściwsze punkty odniesienia. Możesz zacząć od obserwacji wewnątrz swojej firmy, by zidentyfikować najlepsze praktyki od najlepszych pracowników i udostępnić je w całej organizacji. Jest to sposób na osiągnięcie ciągłego doskonalenia poprzez przyjęcie najlepszych praktyk w firmie. Takie podejście pomaga pracodawcom zobaczyć, który pracownik byłby dla nich bardziej korzystny zarówno pod względem biznesowym, jak i rozwojowym firmy.
5. Zaufanie – poprzez oceny okresowe pracowników w firmie poprawiasz relacje zawodowe pomiędzy przełożonymi i podwładnymi. Dajesz im możliwość i czas na omówienie oceny i różnych problemów wewnętrznych, aby wspólnie wypracować rozwiązanie. Takie podejście zwiększa zaufanie między nimi. To właśnie tę korzyść przy ocenie okresowej często podają zarówno podwładny, jak pracownik – czas na spokojną i rzeczową rozmowę podsumowującą dotychczasową pracę.
Rodzaje ocen okresowych
Zapytasz pewnie: Jak zabrać się za ocenę okresową pracowników i na co zwrócić szczególną uwagę? Po pierwsze, każda firma powinna zbudować swój własny system oceny okresowej, który będzie dopasowany do jej potrzeb i wymagań. Cele okresowych ocen pracowniczych, system nagradzania czy zarządzania efektywnością są bardzo podobne w każdym przypadku. Różnią się tylko podejściem i szczegółami, które z kolei rzutują na to, jak pracownicy postrzegają i realizują uzgodniony system oceny.
Ocena okresowa pracownika 90 stopni
To najprostszy i najszybszy sposób oceny pracownika, ponieważ dokonuje jej wyłącznie jedna osoba – bezpośredni przełożony. Formę tę spotyka się jednakże coraz rzadziej wśród nowoczesnych firm, którym zależy na jak najbardziej obiektywnej ocenie danej osoby.
Ocena okresowa pracownika 180 stopni
Metoda bardziej rozbudowana od poprzedniej – zaangażowane są dwie osoby, czyli pracownik, który przeprowadza samoocenę i jego bezpośredni przełożony. Dzięki temu jest dość szybką formą, ponieważ nie angażuje wielu osób. Pracownik dzieli się swoimi dobrymi i złymi doświadczeniami zawodowymi, a szef przekazuje informacje zwrotne na temat umiejętności i postawy pracownika.
Ocena okresowa pracownika 270 stopni
Metoda, która uwzględnia trzy źródła oceny, czyli samoocenę pracownika, ocenę przełożonego oraz opinię współpracowników. Jest to forma oceny kompetencji osób, które nie mają podwładnych, ale współpracują z osobami w swoim dziale lub w innych obszarach biznesowych firmy.
Ocena okresowa pracownika 360 stopni
Ocena 360 stopni jest najszerszą metodą oceny i obejmuje 4 grupy osób, czyli: przełożonego, podwładnych, współpracowników oraz samoocenę pracownika. Daje nam najszersze spojrzenie na pracownika, co przekłada się na to, że jest najbardziej czasochłonną metodą oceny pracowniczej, szczególnie kiedy włączymy w nią klientów zewnętrznych firmy mających styczność z ocenianym pracownikiem.
Coraz więcej źródeł, obok wymienionych powyżej metod, podaje jeszcze jedną – metodę 720 stopni. Jest ona opisywana jako podwójna metoda 360 stopni. Druga ocena 360 jest wykonywana w uzgodnionym czasie i porównywana z wynikami pierwszej oceny 360 stopni. Jest niejako sposobem kontroli dla efektywności wdrożonych przez pracownika zmian po pierwszej ocenie 360.
Jak przeprowadzić ocenę okresową pracownika – zasady
Po kolei. Efektywny proces ewaluacji opiera się na kilku ważnych aspektach:
- Przede wszystkim musisz jasno określić jakie są Twoje cele, jakich rezultatów się spodziewasz i w jaki sposób ocenisz pracę podległego pracownika.
- Ewaluacja pracy podległych Ci pracowników powinna zawierać w sobie podsumowanie osiągnięć w zakresie rozwoju i doskonalenia. Formalna ocena sprawia, że pracownik czuje się zmotywowany do działania w tych obszarach, w których napotyka trudności. Może być także przeciwnie – w tych, w których czuje się wyjątkowo dobrze i chce je rozwijać. Samo spisanie celów, do których Twój pracownik chce dążyć, bardzo zbliża do ich rzeczywistej realizacji. Dlatego fakt, że znasz te dążenia sprawia, że Twój podwładny traktuje je jako realne zadania, wpływające na jego dalszą karierę.
- Formalna ocena okresowa dowodzi, że pracownik aktywnie uczestniczył w procesie określania wymagań, niezbędnych na danym stanowisku pracy, a poddawanych ocenie. Ustalanie celów, następnie Twoja informacja zwrotna, co do efektywności wykonywanej pracy i dokumentacja związana z procesem oceny sprawia, że masz pewność, że pracownik wie dokładnie jakie są Twoje oczekiwania.
- Przede wszystkim, do dyspozycji masz wiele typów oceny okresowej pracownika. Możesz korzystać z arkuszy ocen, w których jasno określisz, jakie wymagania muszą być spełnione na danym stanowisku. Ocena okresowa to Twoja opinia na temat danego pracownika, ale również realne podsumowanie osiągnięć i napotkanych trudności w ocenianym okresie pracy przez samego pracownika.
- Pamiętaj, że każdy pracownik musi być oceniany obiektywnie i regularnie. To warunek, który może sprawić, że pracownicy będą traktować ocenę jako motywację do dalszego rozwoju. Jeśli popełnisz błędy w tym aspekcie i w ocenie będziesz kierować się uprzedzeniami, pracownicy podejdą do niej jak do niepożądanej konieczności. Będą uważać, że celem jest Twoje działanie na ich niekorzyść.
Podsumowując, ocena okresowa to pomocne narzędzie w zarządzaniu pracownikami. Po pierwsze, pomaga poznać mocne i słabe strony pracownika. Po drugie, pozwala ukierunkować dalszy rozwój pracownika w organizacji.
